Co jeszcze warto wiedzieć o HIV
Ważne informację o HIV
Przebieg zakażenia.
HIV (ang. Human Immunodeficiency Virus – ludzki wirus upośledzenia odporności) jest wirusem, który niszczy przede wszystkim układ immunologiczny człowieka, szczególnie tak zwane komórki CD4. Po latach trwania zakażenia, kiedy liczba komórek CD4 obniży się znacznie (poniżej 200/?l krwi), organizm przestaje się bronić przed zakażeniami, które nie zagrażają osobom ze sprawnym układem immunologicznym – zakażenia te określa się nazwą „infekcje oportunistyczne”. Nie jest też w stanie bronić się przed niektórymi nowotworami. Rozpoznanie takich zakażeń i/lub nowotworów upoważnia do stwierdzenia, że człowiek ma AIDS.
AIDS (ang. Acquired ImmunoDeficiency Syndrome – zespół nabytego upośledzenia odporności) jest końcowym stadium trwającego zwykle wiele lat zakażenia HIV. Nie jest odrębną chorobą. Rozpoznaje się go wówczas, kiedy zakażony HIV człowiek zachoruje na jedną z chorób definiujących AIDS, do których należą m.in.:
- zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci (dawniej Pneumocystis carinii),
- gruźlica płuc i pozapłucna,
- kandydoza przełyku,
- mięsak Kaposiego,
- rak szyjki macicy,
- toksoplazmoza mózgu.
U osób nie leczonych okres pomiędzy zakażeniem HIV a rozwojem AIDS wynosi średnio 10 – 12 lat. U osób leczonych okres ten wydłuża się zwykle o około 30 lat.
Układ immunologiczny (odpornościowy) pomaga zachować zdrowie dzięki rozpoznawaniu i niszczeniu atakujących organizm drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak wirusy, bakterie, pierwotniaki.
Wirus HIV atakuje właśnie układ immunologiczny osoby seropozytywnej, powodując stopniowe jego upośledzenie i w końcu utratę zdolności do walki z niektórymi zakażeniami (infekcjami oportunistycznymi) lub nowotworami. Infekcje oportunistyczne to takie, które zagrażają osobom z osłabioną przez HIV odpornością, a nie są groźne dla osób niezakażonych, mających sprawny układ immunologiczny.
Uszkadzanie układu immunologicznego przez wirus HIV odbywa się zwykle powoli. U większości osób trwa to około 10 lat. U niewielkiej grupy osób może to nastąpić znacznie szybciej, w ciągu kilku lat. Także u niewielkiego odsetka osób zakażonych może nie dojść do zniszczenia układu odpornościowego przez 10 – 15 lat lub dłużej.
Istniejące obecnie leczenie antyretrowirusowe zmienia przebieg zakażenia, pozwalając na uniknięcie pojawienia się chorób i nowotworów związanych z zakażeniem HIV (czyli AIDS), a rozpoczęte u osób z zaawansowanym już zakażeniem pozwala na odtworzenie funkcji układu immunologicznego.
Osoba zakażona HIV powinna regularnie kontrolować najważniejsze parametry związane z zakażeniem HIV, którymi są:
liczba komórek CD4 oraz
poziom wiremii (ładunek wirusa) we krwi obwodowej.
Komórki CD4 są rodzajem krwinek białych (limfocytów). Osoby ze sprawnym układem odpornościowym mają zwykle więcej, niż 500 tych komórek w mikrolitrze – μl (milimetrze sześciennym – mm3) krwi. Obniżenie się ich liczby poniżej 200/μl zapowiada ryzyko wystąpienia poważnych infekcji oportunistycznych. Według ostatnich zaleceń decyzję o rozpoczęciu leczenia należy podjąć, kiedy liczba limfocytów CD4 będzie wynosiła około 350/μl.
Wiremia (ładunek wirusa) pozwala na określenie ilości wirusa krążącego we krwi, którą mierzy się liczbą kopii RNA wirusa HIV w mililitrze krwi obwodowej. Wiadomo już, iż im więcej wirusa we krwi, tym większe ryzyko szybkiego zniszczenia układu immunologicznego, czyli obniżenia się liczby komórek CD4. Leki antyretrowirusowe zmniejszają ilość wirusa poprzez hamowanie jego namnażania się w organizmie. Istniejące obecnie testy pozwalają na wykrycie we krwi już 30 i więcej kopii RNA HIV we krwi. Tak niski poziom wiremii – poniżej 30 kopii RNA HIV/μl, czyli poniżej granicy wykrywalności – wiąże się z najlepszym z możliwych przebiegiem zakażenia.
Przed włączeniem leczenia niezbędne jest wykonanie oznaczeń liczby limfocytów T CD4, liczby kopii HIV-RNA w surowicy oraz określenie ewentualnie występujących mutacji (genotypowanie). Wskazane jest wykonanie profilu lipidowego oraz glikemii. Wykonanie badań oceniających funkcję nerek i określenie występowania koinfekcji wirusami hepatotropowymi jest pomocne w indywidualnym doborze zestawu terapeutycznego.